دستاوردهای ایرانی در حوزه متاورس

دستاوردهای ایرانی در حوزه متاورس

متاورس به‌عنوان نسل جدید اینترنت و دنیای دیجیتال، تنها یک پدیده جهانی نیست؛ ایران نیز در سال‌های اخیر با پروژه‌های نوآورانه در این حوزه حضور پیدا کرده است. از پروژه آتابی که توانست در رقابت بین‌المللی EUROINVENT 2025 مدال طلا کسب کند، تا طرح‌های شهری و خدمات عمومی متاورسی که رسانه‌های داخلی گزارش کرده‌اند، همه

اندازه متن

متاورس به‌عنوان نسل جدید اینترنت و دنیای دیجیتال، تنها یک پدیده جهانی نیست؛ ایران نیز در سال‌های اخیر با پروژه‌های نوآورانه در این حوزه حضور پیدا کرده است. از پروژه آتابی که توانست در رقابت بین‌المللی EUROINVENT 2025 مدال طلا کسب کند، تا طرح‌های شهری و خدمات عمومی متاورسی که رسانه‌های داخلی گزارش کرده‌اند، همه نشان‌دهنده تلاش ایران برای ورود به این عرصه استراتژیک هستند.

آتابی؛ معماری ایرانی در دنیای دیجیتال

پروژه آتابی با هدف بازآفرینی معماری ایرانی-اسلامی در بستر متاورس طراحی شده است. این برج دیجیتال با استفاده از فناوری‌هایی همچون هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و خدمات ابری، بستری را برای تعامل، آموزش و زندگی دیجیتال فراهم می‌کند.

نکته مهم این پروژه، نگاه فرهنگی و هویتی آن است. آتابی نه فقط یک سازه مجازی، بلکه تلاشی برای نمایش اصالت معماری ایرانی در فضای جهانی متاورس است. همین ویژگی باعث شد که در رقابت EUROINVENT 2025 که با حضور ۹۷۰ پروژه از ۶۵ کشور برگزار شد، موفق به کسب مدال طلا شود.

دکتر اباذر کریمی پنابندانی، مدیر پروژه، تأکید کرده که تمام مراحل طراحی و مدل‌سازی توسط متخصصان ایرانی انجام شده است. این امر نشان می‌دهد که ظرفیت‌های علمی کشور می‌توانند در سطح بین‌المللی مطرح شوند.

دستاوردهای ایرانی در حوزه متاورس

پروژه‌های متاورسی در ایران

علاوه بر آتابی، چند پروژه دیگر نیز در رسانه‌های داخلی مطرح شده‌اند که جنبه‌های گوناگون متاورس را هدف قرار داده‌اند:

شهر هوشمند متاورسی «سرزمین‌زر»

طرحی نوآورانه که هدف آن ساخت اولین شهر هوشمند متاورسی ایران است. در این پروژه از ترکیب فناوری‌هایی چون بلاکچین، اینترنت اشیا، انرژی پاک و قراردادهای هوشمند استفاده شده است. بر اساس گزارش‌ها، کاربران می‌توانند زمین‌های ویلایی دیجیتال خریداری کنند و در محیطی به مساحت ۵۵۰ هکتار به زندگی و تعامل شهری بپردازند.

خدمات شهری و دوقلوی دیجیتال

رسانه‌های داخلی به ایده استفاده از متاورس برای بهبود خدمات شهری نیز پرداخته‌اند. در این رویکرد، شهرداری‌ها می‌توانند نسخه دیجیتال از شهر (Digital Twin) ایجاد کنند تا پیش از اجرای پروژه‌های فیزیکی، سناریوها را آزمایش و بررسی کنند. این کار می‌تواند به مدیریت بهتر ترافیک، پیش‌بینی بحران‌ها و افزایش شفافیت کمک کند.

پلتفرم‌های متاورس ایرانی

در چند همایش داخلی از پلتفرم متاورس ایرانی رونمایی شده است که امکان برگزاری نمایشگاه‌ها، جلسات، همایش‌ها و رویدادهای رسانه‌ای در محیطی سه‌بعدی را فراهم می‌کند. این پلتفرم‌ها گامی ابتدایی برای جایگزینی گردهمایی‌های سنتی با تجربه‌های دیجیتال تعاملی هستند.

فرصت‌ها و چالش‌ها

فرصت‌ها

  • نمایش هویت ایرانی: پروژه‌هایی مانند آتابی می‌توانند فرهنگ و معماری ایرانی را در سطح بین‌المللی معرفی کنند.
  • افزایش اعتبار علمی و فناورانه: کسب جوایز بین‌المللی باعث تقویت جایگاه علمی ایران در حوزه فناوری‌های نو می‌شود.
  • کاربرد در مدیریت شهری: دوقلوهای دیجیتال می‌توانند به بهبود تصمیم‌گیری شهری و مدیریت منابع کمک کنند.
  • رشد اقتصاد دیجیتال: پلتفرم‌های متاورس می‌توانند مسیر تازه‌ای برای اشتغال و درآمد ایجاد کنند.

چالش‌ها

  • کمبود زیرساخت‌ها: متاورس نیازمند اینترنت پرسرعت، سرورهای قدرتمند و فناوری‌های ابری پیشرفته است.
  • فقدان قوانین مشخص: مالکیت دیجیتال، اقتصاد توکنی و حقوق کاربران هنوز در ایران شفاف‌سازی نشده‌اند.
  • مانع اجرایی شدن پروژه‌ها: بسیاری از طرح‌ها در مرحله مفهومی باقی مانده و وارد فاز اجرایی کامل نشده‌اند.
  • ضرورت هماهنگی نهادی: اجرای متاورس شهری بدون همکاری میان دولت، شهرداری‌ها و بخش خصوصی ممکن نیست.

دستاوردهای ایرانی در حوزه متاورس

جمع‌بندی

ایران با پروژه‌هایی مانند آتابی نشان داده است که توانایی حضور در عرصه جهانی متاورس را دارد. موفقیت این پروژه در EUROINVENT 2025 نشان می‌دهد که با تلفیق دانش، فرهنگ و فناوری، می‌توان دستاوردهایی ماندگار خلق کرد. در کنار آن، طرح‌هایی مانند «سرزمین‌زر» یا استفاده از متاورس در مدیریت شهری، چشم‌انداز تازه‌ای از خدمات دیجیتال را پیش روی کشور قرار می‌دهد.

با این حال، برای رسیدن به جایگاهی پایدار، ایران نیازمند تقویت زیرساخت‌ها، تدوین قوانین حمایتی و اجرای عملی پروژه‌ها است. اگر این مسیر به‌درستی طی شود، ایران می‌تواند نه‌تنها مصرف‌کننده، بلکه یکی از تولیدکنندگان جدی در جهان متاورس باشد.

برای مطلع شدن از جدیدترین فناوری های متاورسی، “خانه متاورس ایران” را دنبال کنید.

دنبال اخبار بیشتر باشید…

نویسنده آیلار شعبانی
درباره نویسنده آیلار شعبانی