تصمیم اخیر Meta برای توقف همکاری با سازندگان ثالث در توسعه Horizon OS، یکی از مهمترین سیگنالهای استراتژیک این شرکت در حوزه واقعیت مجازی و متاورس بهشمار میرود. این اقدام نهتنها مسیر آینده پلتفرم VR متا را شفافتر میکند، بلکه پرسشهای مهمی درباره نقش اکوسیستمهای باز، تجربه کاربری و آینده متاورس در ذهن تحلیلگران و توسعهدهندگان ایجاد کرده است.
Horizon OS سیستمعاملی بود که Meta قصد داشت آن را بهعنوان پایهی یک اکوسیستم باز واقعیت مجازی معرفی کند؛ اکوسیستمی که در آن شرکتهای ثالث بتوانند هدستهای VR خود را بر اساس فناوریهای متا توسعه دهند، مشابه آنچه اندروید در دنیای موبایل انجام داد.
هدف Horizon OS:
گسترش سریعتر بازار VR
افزایش تنوع سختافزار
ایجاد یک اکوسیستم چندسازندهای
کاهش وابستگی بازار به سختافزارهای اختصاصی Meta
اما در عمل، این رویکرد با چالشهای جدی روبهرو شد؛ از جمله پراکندگی تجربه کاربری، کنترل محدود بر کیفیت و عدم انسجام نرمافزاری.
Meta بهوضوح به این نتیجه رسیده که تجربه کاربری در VR هنوز آنقدر حساس و شکننده است که نیاز به کنترل کامل دارد. کوچکترین اختلاف در عملکرد سختافزار یا نرمافزار میتواند تجربه غوطهوری کاربر را مختل کند و پذیرش عمومی VR را به تأخیر بیندازد.
برخلاف موبایل، بازار VR هنوز به بلوغ نرسیده است. تعداد کاربران فعال، موارد استفادهی روزمره و استانداردهای فنی هنوز در حال شکلگیری هستند. در چنین شرایطی، اکوسیستم باز میتواند بیش از آنکه مزیت باشد، عامل سردرگمی شود.
Meta طی سالهای اخیر سرمایهگذاری عظیمی در Reality Labs انجام داده است. کاهش تمرکز روی Horizon OS میتواند بخشی از تلاش این شرکت برای بهینهسازی هزینهها و تمرکز بر محصولاتی باشد که بازگشت سرمایه سریعتری دارند.

توقف Horizon OS نشان میدهد که Meta فعلاً متاورس را نه بهعنوان یک اکوسیستم کاملاً باز، بلکه بهعنوان یک تجربه کنترلشده و کاربرمحور میبیند. این نگاه، متاورس را از یک آرمان بلندمدت و انتزاعی به یک محصول عملیتر و قابل استفاده نزدیک میکند.
در واقع، Meta ترجیح میدهد:
تجربه را خودش طراحی کند
مسیر کاربر را خودش کنترل کند
و استانداردها را از بالا به پایین تعریف کند
این رویکرد ممکن است رشد کوتاهمدت اکوسیستم را کند کند، اما احتمالاً کیفیت تجربه را افزایش میدهد.
برای توسعهدهندگان، این تصمیم دو پیام متفاوت دارد:
از یکسو، محدود شدن تنوع سختافزار به معنی سادگی توسعه و کاهش پیچیدگی فنی است. توسعهدهندگان میتوانند با اطمینان بیشتری روی خانواده Quest تمرکز کنند.
از سوی دیگر، توقف اکوسیستم باز ممکن است فرصتهای نوآوری مستقل را کاهش دهد و وابستگی بیشتری به سیاستهای Meta ایجاد کند؛ موضوعی که همواره یکی از نگرانیهای اصلی توسعهدهندگان بوده است.
Meta با این تصمیم نشان میدهد که آینده نزدیک VR را بستهتر اما کاربردیتر میبیند. تمرکز بر هدستهای Quest، بهینهسازی رابط کاربری، افزایش راحتی استفاده و کاهش اصطکاک ورود کاربران، همگی نشانههایی از این مسیر هستند.
این استراتژی میتواند:
پذیرش عمومی VR را افزایش دهد
استفاده روزمره از واقعیت مجازی را ممکنتر کند
و متاورس را از یک مفهوم تبلیغاتی به یک تجربه واقعی تبدیل کند
اما در بلندمدت، پرسش اصلی باقی میماند: آیا متاورس بدون اکوسیستم باز میتواند به رؤیای جهانی و فراگیر خود برسد؟
توقف Horizon OS را میتوان نه عقبنشینی Meta از متاورس، بلکه بازتعریف مسیر رسیدن به آن دانست. Meta فعلاً تصمیم گرفته بهجای گسترش افقی اکوسیستم، عمق تجربه کاربری VR را افزایش دهد. اگر این استراتژی موفق شود، ممکن است در آینده دوباره شاهد باز شدن درهای اکوسیستم باشیم؛ اما این بار بر پایهای بالغتر و پایدارتر.
برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.