متاورس بهعنوان نسل جدید اینترنت و دنیای دیجیتال، تنها یک پدیده جهانی نیست؛ ایران نیز در سالهای اخیر با پروژههای نوآورانه در این حوزه حضور پیدا کرده است. از پروژه آتابی که توانست در رقابت بینالمللی EUROINVENT 2025 مدال طلا کسب کند، تا طرحهای شهری و خدمات عمومی متاورسی که رسانههای داخلی گزارش کردهاند، همه
متاورس بهعنوان نسل جدید اینترنت و دنیای دیجیتال، تنها یک پدیده جهانی نیست؛ ایران نیز در سالهای اخیر با پروژههای نوآورانه در این حوزه حضور پیدا کرده است. از پروژه آتابی که توانست در رقابت بینالمللی EUROINVENT 2025 مدال طلا کسب کند، تا طرحهای شهری و خدمات عمومی متاورسی که رسانههای داخلی گزارش کردهاند، همه نشاندهنده تلاش ایران برای ورود به این عرصه استراتژیک هستند.
پروژه آتابی با هدف بازآفرینی معماری ایرانی-اسلامی در بستر متاورس طراحی شده است. این برج دیجیتال با استفاده از فناوریهایی همچون هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و خدمات ابری، بستری را برای تعامل، آموزش و زندگی دیجیتال فراهم میکند.
نکته مهم این پروژه، نگاه فرهنگی و هویتی آن است. آتابی نه فقط یک سازه مجازی، بلکه تلاشی برای نمایش اصالت معماری ایرانی در فضای جهانی متاورس است. همین ویژگی باعث شد که در رقابت EUROINVENT 2025 که با حضور ۹۷۰ پروژه از ۶۵ کشور برگزار شد، موفق به کسب مدال طلا شود.
دکتر اباذر کریمی پنابندانی، مدیر پروژه، تأکید کرده که تمام مراحل طراحی و مدلسازی توسط متخصصان ایرانی انجام شده است. این امر نشان میدهد که ظرفیتهای علمی کشور میتوانند در سطح بینالمللی مطرح شوند.

علاوه بر آتابی، چند پروژه دیگر نیز در رسانههای داخلی مطرح شدهاند که جنبههای گوناگون متاورس را هدف قرار دادهاند:
طرحی نوآورانه که هدف آن ساخت اولین شهر هوشمند متاورسی ایران است. در این پروژه از ترکیب فناوریهایی چون بلاکچین، اینترنت اشیا، انرژی پاک و قراردادهای هوشمند استفاده شده است. بر اساس گزارشها، کاربران میتوانند زمینهای ویلایی دیجیتال خریداری کنند و در محیطی به مساحت ۵۵۰ هکتار به زندگی و تعامل شهری بپردازند.
رسانههای داخلی به ایده استفاده از متاورس برای بهبود خدمات شهری نیز پرداختهاند. در این رویکرد، شهرداریها میتوانند نسخه دیجیتال از شهر (Digital Twin) ایجاد کنند تا پیش از اجرای پروژههای فیزیکی، سناریوها را آزمایش و بررسی کنند. این کار میتواند به مدیریت بهتر ترافیک، پیشبینی بحرانها و افزایش شفافیت کمک کند.
در چند همایش داخلی از پلتفرم متاورس ایرانی رونمایی شده است که امکان برگزاری نمایشگاهها، جلسات، همایشها و رویدادهای رسانهای در محیطی سهبعدی را فراهم میکند. این پلتفرمها گامی ابتدایی برای جایگزینی گردهماییهای سنتی با تجربههای دیجیتال تعاملی هستند.

ایران با پروژههایی مانند آتابی نشان داده است که توانایی حضور در عرصه جهانی متاورس را دارد. موفقیت این پروژه در EUROINVENT 2025 نشان میدهد که با تلفیق دانش، فرهنگ و فناوری، میتوان دستاوردهایی ماندگار خلق کرد. در کنار آن، طرحهایی مانند «سرزمینزر» یا استفاده از متاورس در مدیریت شهری، چشمانداز تازهای از خدمات دیجیتال را پیش روی کشور قرار میدهد.
با این حال، برای رسیدن به جایگاهی پایدار، ایران نیازمند تقویت زیرساختها، تدوین قوانین حمایتی و اجرای عملی پروژهها است. اگر این مسیر بهدرستی طی شود، ایران میتواند نهتنها مصرفکننده، بلکه یکی از تولیدکنندگان جدی در جهان متاورس باشد.
برای مطلع شدن از جدیدترین فناوری های متاورسی، “خانه متاورس ایران” را دنبال کنید.