خانه متاورس ایران
خانه متاورس ایران
در یادداشتی تحلیلی که اخیراً در خبرگزاری مهر منتشر شده، آینده اقتصاد دیجیتال در ایران با دو ستون «استقلال خالقان محتوا» و «عدالت اجتماعی–فرهنگی» پیوند داده شده است. رشد پلتفرمهای دیجیتال و اقتصاد دادهمحور، فضای جدیدی را برای خالقان فرهنگی فراهم کرده که میتواند به کاهش نابرابری فرهنگی و افزایش سهم تولیدکنندگان داخلی منجر شود.
با گسترش اقتصاد دیجیتال، خالقان محتوا (نویسندگان، هنرمندان، تولیدکنندگان ویدیو و …) دیگر نیازی به واسطههای سنتی ندارند. در اقتصاد دادهمحور، پلتفرمهای دیجیتال به آنها امکان میدهند که محصولات فرهنگی خود را مستقیماً تولید، انتشار و کسب درآمد کنند. این «استقلال خالقان» یکی از نکات برجسته یادداشت مهر است که میتواند فرهنگ محلی را تقویت کند و از وابستگی انحصاری به نهادهای سنتی جلوگیری کند.
پلتفرمهای داخلی دیجیتال مثل فروشگاههای محتوای محلی، پیامرسانها و شبکههای اشتراکگذاری محتوا، بستری برای توزیع عادلانهتر محصولات فرهنگی فراهم میکنند. بهگفته برخی کارشناسان، توسعه این سکوها باعث کاهش هزینههای مبادله، ورود آسانتر خالقان به بازار و افزایش تنوع فرهنگی میشود.
با این ساختار، فرهنگی که ممکن بود در بازار محدود اقتصادی یا جغرافیایی رشد کند، حالا شانس رقابت و دیده شدن بیشتری دارد.
اگرچه اقتصاد دیجیتال ظرفیت زیادی برای عدالت فرهنگی دارد، اما بدون تنظیمگری مناسب امکان سوءاستفاده و تمرکز قدرت وجود دارد. در رویداد «مسئولیت پلتفرمی در اکوسیستم دیجیتال ایران» مطرح شده که تنظیمگری باید «مبتنی بر توسعه» باشد، نه «مبتنی بر هراس».
دولت میتواند با ایجاد چارچوبهای مقرراتی، حمایت از پلتفرمهای بومی و تضمین حقوق خالقان، نقش مهمی در تقویت عدالت فرهنگی ایفا کند.
تحریمهای اقتصادی علیه ایران تأثیرات قابل توجهی بر اقتصاد دیجیتال دارد. برخی تحلیلگران بینالمللی معتقدند که سیاستهای جمهوری اسلامی عملاً محدودیتهایی برای کارآفرینان دیجیتال ایرانی در بازار جهانی ایجاد کردهاند.
همچنین، گزارشهای داخلی نشان میدهد که رشد اقتصاد دیجیتال زیر فشار تحریمها اما با ابتکارات بومی (پلتفرمهای محلی، درگاههای پرداخت داخلی) ادامه دارد.
این وضعیت توازن پیچیدهای ایجاد کرده: از یک سو فرصت دیجیتالی برای استقلال فرهنگی فراهم است، از سوی دیگر محدودیتهای بینالمللی عدالت دیجیتال را به چالش میکشد.
برای بهرهگیری کامل از پتانسیل اقتصاد دیجیتال در جهت عدالت فرهنگی، چند راهکار پیشنهاد میشود:
تقویت و حمایت از پلتفرمهای بومی: دولت و سرمایهگذاران باید به پلتفرمهایی که تولید محتوای محلی را تسهیل میکنند، بیشتر توجه کنند.
تدوین سیاستهای دادهمحور: قوانین شفاف برای اشتراکگذاری داده، حق مالکیت محتوا و درآمد خالقان بسیار کلیدیاند.
آموزش و ارتقاء سواد دیجیتال: خالقان فرهنگی باید دانش لازم برای استفاده از ابزارهای دیجیتال و بازاریابی آنلاین را کسب کنند.
گسترش دیپلماسی فناوری: برای کاهش تأثیر تحریمها، میتوان راهکارهایی بینالمللی برای همکاری دیجیتال و بازارسازی مشترک ایجاد کرد.
اگر سیاستگذاران، خالقان محتوا و فعالان پلتفرم با همکاری مؤثر پیش بروند، اقتصاد دیجیتال در ایران میتواند به موتور عدالت فرهنگی تبدیل شود. استقلال خالقان، تنوع فرهنگی و دسترسی برابر به بازارهای دیجیتال، نهتنها احساس هویت فرهنگی را تقویت میکند، بلکه به یک بازتعریف قویتر از فرهنگ ملی در فضای دیجیتال منجر خواهد شد.
برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.
