فرانک فاطمی
اردبیل با شتابی فراتر از میانگین کشور در مسیر توسعه شهر هوشمند حرکت میکند؛ موضوعی که همزمان با افتتاح رویداد «شهرنگار» برای تولید محتوای دیجیتال و معرفی سامانه جامع «اردبیل من»، بار دیگر جایگاه این شهر را بهعنوان یکی از پیشگامان تحول دیجیتال شهری برجسته کرده است.
در دنیای دیجیتال امروز، تعداد لایکها، فالوورها و بازدیدها به معیاری تازه برای سنجش اعتبار اجتماعی تبدیل شدهاند. بسیاری از کاربران، ارزش فردی و جایگاه اجتماعی خود را نه بر اساس مهارت، دانش یا تجربه، بلکه بر پایه اعداد و آمار شبکههای اجتماعی میسنجند. این پدیده که از آن با عنوان فرهنگ لایک و فالو یاد میشود، تأثیرات عمیقی بر رفتار فردی، روابط اجتماعی و حتی سلامت روان انسان گذاشته است.
شهرداری مشهد با راهاندازی چهار خدمت دیجیتال جدید در پلتفرم شهر هوشمند، امکان دسترسی آنلاین به خدماتی مانند استعلام بافت فرسوده، اطلاعات دفاتر شهرسازی، جستجوی محل دفن متوفیان و محاسبه هزینه سرویس مدارس را برای شهروندان فراهم کرده است؛ اقدامی که در راستای کاهش مراجعات حضوری و افزایش شفافیت خدمات شهری انجام شده است.
رم در حالی بهعنوان «شهر هوشمند ۲۰۲۵» انتخاب شد که بسیاری معتقدند محرک اصلی این تحول، نه برنامهریزی بلندمدت، بلکه آمادهسازی برای یوبیل کاتولیک است؛ رویدادی مذهبی که هر ۲۵ سال یکبار برگزار میشود و میلیونها زائر را به رم میکشاند. این گزارش بررسی میکند که چگونه یک شهر تاریخی با فشار یک رویداد، به سمت دیجیتالی شدن حرکت کرد.
گروه ویتنامی Vingroup با امضای یک تفاهمنامه تاریخی با دولت تلانگانا، سرمایهگذاری ۳ میلیارد دلاری برای ایجاد یک شهر هوشمند ۲۰۰ هزارنفری، ناوگان تاکسیهای تمامبرقی، زیرساختهای اجتماعی، گردشگری و انرژی خورشیدی را آغاز کرده است. این پروژه، یکی از بزرگترین جریانهای سرمایهگذاری خارجی در تاریخ ایالت محسوب میشود و میتواند الگوی نوینی از توسعه پایدار و شهری در جنوب هند ایجاد کند.
در دهههای اخیر، پیشرفت فناوری مرز میان زندگی واقعی و فضای آنلاین را کمرنگتر کرده است. امروز نهتنها نوجوانان، بلکه اغلب بزرگسالان نیز در حال کوچ دائمی به «زیستجهان دیجیتال» هستند؛ جهانی که جایگزین بخشی از تعاملات، عادتها، هویت و حتی احساسات ما شده است. در این مقاله بررسی میکنیم چرا جهان آفلاین هر روز کوچکتر میشود و چه پیامدهایی برای فرهنگ، ارتباطات و سبک زندگی ما دارد.
شهرداری اصفهان اعلام کرده است که در حال طراحی زیرساخت «هویت دیجیتال مبتنی بر بلاکچین» برای شهروندان است؛ سیستمی که قرار است پرداخت عوارض، مشارکت شهری و حتی سرمایهگذاری شهروندان را هوشمند و شفاف کند. اما پرسش اصلی این است: این پروژه واقعاً در مسیر اجرا قرار دارد یا فقط یک ایده جذاب است که تحقق آن سالها زمان میبرد؟
با افزایش نفوذ شبکههای اجتماعی، هوش مصنوعی، پلتفرمهای ویدیویی و ابزارهای تولید محتوا، مردم بیش از هر زمان دیگری در معرض اطلاعات گسترده و گاه مخرب قرار گرفتهاند. در چنین شرایطی، سواد دیجیتال نه فقط یک توانایی کاربردی، بلکه سپر حفاظتی مهمی برای جامعه در برابر بحران فرهنگی بهحساب میآید؛ بحرانی که امروز بسیاری از کشورها با آن روبهرو هستند.
بر اساس گزارش Market Research Future، ارزش بازار جهانی پلتفرمهای شهر هوشمند که در سال ۲۰۲۴ حدود ۶۳ میلیارد دلار بوده، قرار است تا سال ۲۰۳۵ به بیش از ۵۶۰ میلیارد دلار برسد. این رشد چشمگیر ناشی از شهرنشینی سریع، پیشرفت اینترنت اشیا، نیاز به خدمات بهتر شهری و فشار اهداف زیستمحیطی است. اما این تحول بزرگ فقط درباره فناوری نیست؛ بلکه درباره نحوه حکمرانی، حفظ حریم خصوصی و تجربه واقعی شهروندان نیز هست.
با رشد سریع فناوریهایی مانند متاورس، واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و هوش مصنوعی، زندگی انسان بیش از هر زمان دیگری با دنیای دیجیتال درهمتنیده شده است. در چنین شرایطی، این پرسش اساسی مطرح میشود: آیا مرز میان واقعیت و فضای مجازی هنوز قابل تشخیص است یا انسان در حال ورود به یک جهان ترکیبی جدید است؟