زنگ خطر برای ایران؛ همسایه‌ی شرقی در مسیر «شاهراه دیجیتال» شده است

زنگ خطر برای ایران؛ همسایه‌ی شرقی در مسیر «شاهراه دیجیتال» شده است

به‌گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، پاکستان با رونمایی از نقشه‌راه ملی «ملت دیجیتال» و تقویت زیرساخت‌های پیشرفته همچون هویت دیجیتال، اقتصاد پرداخت الکترونیک و قانون‌گذاری فناوری، در مسیر تبدیل به «شاهراه دیجیتال» منطقه قرار گرفته است و این روند می‌تواند برای ایران به‌عنوان رقیب منطقه‌ای و همسایه، چالشی راهبردی محسوب شود.

اندازه متن

در سال‌های اخیر، مفهوم «اقتصاد دیجیتال» از حوزه‌ای تخصصی به یکی از مهم‌ترین محورهای سیاست‌گذاری و توسعه ملی تبدیل شده است. در این میان، پاکستان با طراحی و اجرای مجموعه‌ای از اقدامات کلیدی، همچون سیاست Digital Pakistan Policy، قانون Digital Nation Pakistan Act 2025 و زیرساخت‌های پرداخت دیجیتال و هویت آنلاین، توجه منطقه را به خود جلب کرده است. 

برای ایران که خود در مسیر تحقق اهداف اقتصاد دیجیتال و طرح‌های توسعه فناوری قرار دارد، این فرآیند در همسایگی شرقی می‌تواند هم فرصت و هم تهدید تلقی شود چرا که رقابت منطقه‌ای برای جذب سرمایه، توسعه فناوری و نقش‌آفرینی در زنجیره ارزش دیجیتال افزایش یافته است.


برنامه‌ها و سیاست‌های کلیدی پاکستان

پاکستان ابتدا در سال ۲۰۱۸ سیاست «دیجیتال پاکستان» را معرفی کرد که هدف آن تبدیل اقتصاد کشور به اقتصاد دانش‌بنیان و دیجیتال بوده است.

این سیاست شامل بندهایی چون معافیت مالیاتی برای استارتاپ‌ها، ارتقای زیرساخت‌های پهن‌باند، و گسترش خدمات دولتی الکترونیکی بود. 
در ادامه، قانون Digital Nation Pakistan Act 2025 تصویب شد که نهادهایی همچون Pakistan Digital Authority را برای پیاده‌سازی نقشه‌راه دیجیتال تشکیل داد. 
همچنین، گزارش‌ها نشان می‌دهند که زیرساخت دیجیتال پاکستان در حال تحول است: سیستم‌های هویت دیجیتال، پرداخت‌های عمده دیجیتال، و ایجاد مراکز داده بزرگ برای هوش مصنوعی و رمزارزها، همه نشانه‌هایی از جهش این کشور در اقتصاد دیجیتال به شمار می‌آیند.


چرا تبدیل به «شاهراه دیجیتال منطقه»؟

  • پاکستان با اتصال به مسیرهای فناوری، زیرساخت‌های دیتای بزرگ، مقررات رمزارز و پرداخت دیجیتال، در موقعیت جغرافیایی و سیاستی مناسبی برای نقش‌آفرینی منطقه‌ای قرار گرفته است.

  • بر اساس گزارش وب‌سایت World Economic Forum، بهره‌گیری کامل از زیرساخت‌های دیجیتال می‌تواند رشد GDP این کشور را تا ۷٪ افزایش دهد. 

  • کشورهای منطقه و فراتر از آن به دنبال شریکان فناورانه هستند و پاکستان با سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی، فریلنسینگ، صادرات خدمات آی‌تی و راه‌اندازی نهادهای جدید، در تلاش است جایگاه خود را ارتقا دهد. 

پیامدها و چالش‌ها برای ایران

  • این روند در همسایگی ایران می‌تواند به معنای افزایش رقابت منطقه‌ای برای جذب سرمایه خارجی، استارتاپ‌ها، و پروژه‌های فناورانه باشد.

  • اگر ایران نتواند با برنامه‌ریزی مناسب و بهره‌گیری از زیرساخت‌ها، سهم خود را در اقتصاد دیجیتال تقویت کند، ممکن است از موج رشد فناوری در منطقه عقب بماند.

  • از سوی دیگر، فرصت همکاری‌های منطقه‌ای نیز وجود دارد مانند تبادل تجربه و سرمایه‌گذاری مشترک مشروط به آن که نهادهای ایرانی با نگاه آینده‌نگر برنامه‌ریزی کنند.

  • با این حال، چالش‌هایی نیز هست: بهبود قانون‌گذاری، تضمین امنیت داده، توسعه نیروی انسانی و ارتقای زیرساخت‌ها برای رسیدن به سطح رقبا، همچنان محورهای مهمی در ایران محسوب می‌شوند.

نتیجه‌گیری

گزارش خبرگزاری خبرآنلاین درباره تبدیل پاکستان به «قطب دیجیتال منطقه» زنگ هشداری برای ایران است: اگرچه ایران دارای ظرفیت‌های فناوری و زیرساختی زیادی است، اما سرعت و جهت‌دهی به توسعه اقتصاد دیجیتال باید با دقت و اولویت بالا انجام شود.

پاکستان با سیاست‌های بلندمدت و سرمایه‌گذاری در زیرساخت دیجیتال، در مسیر تبدیل شدن به شاهراه فناوری منطقه است و ایران می‌تواند یا نقش رقیب را ایفا کند، یا با همکاری‌های راهبردی جایگاه خود را تثبیت نماید.
در نهایت، برای ایران زمان آن فرا رسیده است که از فرصت‌های فناوری منطقه‌ای بهره گیرد و با تعیین مسیر روشن، سهم خود را در اقتصاد دیجیتال آینده تضمین کند.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.

دنبال اخبار بیشتر باشید…

نویسنده فرانک فاطمی
درباره نویسنده فرانک فاطمی