در استرالیا، پروژهای نوآورانه با همکاری هنرمندان بومی و پلتفرم دیجیتال DIY آغاز شده که هدف آن دیجیتالیسازی طرحهای فرهنگی با ریشه میراث بومی است. این طرحها در قالب فایلها و ابزارهای خلاقانه قابل استفاده عرضه میشوند و هر بار که کاربران از آنها استفاده کنند، بخشی از درآمد به سازمانهای خیریه بومی اختصاص مییابد — مدلی که هم اقتصاد بومی را تقویت میکند و هم هویت فرهنگی را زنده نگه میدارد.
در استرالیا، موجی نو از همکاری میان هنرمندان بومی و پلتفرمهای دیجیتال DIY شکل گرفته که هدف آن، پیوند دادن فناوری با میراث فرهنگی است. این مدل نوآورانه، نه فقط هنر بومی را دیجیتالی میکند، بلکه آن را وارد اقتصاد مشارکتی و عدالتمحور میسازد. به گفته وبسایت Courier Mail، هر بار که کاربران از این طرحها در پروژههای شخصی یا تجاری خود استفاده میکنند، بخشی از درآمد مستقیماً به خیریهها و جوامع بومی اختصاص مییابد.
پلتفرمهای DIY در واقع فضایی برای ساخت و استفاده از داراییهای خلاق دیجیتال هستند؛ از تمهای گرافیکی گرفته تا بستههای بصری برای برندینگ و طراحی. هنرمندان بومی اکنون با ارائه نقوش سنتی، نشانههای هویتی و زبان تصویری قبیلهای، این محتواها را به فرم مدرن و قابل استفاده در اقتصاد دیجیتال تبدیل میکنند.
این مدل سه لایه مهم دارد:
اقتصاد فرهنگی پایدار: به جای فروش یکباره اثر، هر استفاده، درآمد تولید میکند.
کپیبرداری قانونی ـ نه استثماری: استفادهکننده حق دارد اثر را بهکار بگیرد؛ اما صاحب فرهنگ حذف نمیشود.
دیجیتالیشدن بدون حذف اصالت: طراحیها مدرناند، اما ریشه ۱۰۰٪ بومی دارند.

این همکاری فقط یک پروژه اقتصادی نیست؛ بلکه پاسخی هوشمندانه به پرسشهای عدالت فرهنگی در عصر دیجیتال است. سالهاست که آثار بومی بدون مجوز در مد، NFT و گرافیک استفاده میشوند - اما اکنون صاحبان واقعی فرهنگ نه تنها کنترل که درآمد مستقیم دارند.
مدافعان این پروژه در استرالیا آن را مدل آینده «فرهنگ بهعنوان سرمایه زنده» میدانند - مدلی که میتواند در کشورهای دیگری مثل کانادا، نیوزیلند یا حتی ایران (با هنرهای عشایری و نقوش آیینی) نیز الگو شود.
همکاری هنرمندان بومی و پلتفرمهای DIY، نمونهای نادر از تلاقی اخلاق دیجیتال، اقتصاد خلاق و احیای هویت فرهنگی است. در این مدل، هنر دیگر فقط «نمایش» نمیشود - بلکه دارایی زندهای است که هر بار استفاده شود، جامعهای واقعی را توانمند میکند.
برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.