سالهاست که متاورس و فناوریهای XR با هدستهای اختصاصی و پلتفرمهای بسته شناخته میشوند، اما حالا WebXR در حال تغییر این معادله است. ورود مرورگرها به تجربههای سهبعدی و تعاملی، رقابتی جهانی را آغاز کرده که میتواند آینده فناوریهای متاورسی را از انحصار سختافزار خارج کرده و آن را به بستری فراگیر، باز و مقیاسپذیر تبدیل کند.
WebXR یک استاندارد وب است که امکان اجرای تجربههای واقعیت مجازی، افزوده و گسترده را مستقیماً در مرورگر فراهم میکند. برخلاف اپلیکیشنهای بومی، WebXR نیاز به نصب، فروشگاه نرمافزاری یا سختافزار خاص ندارد و همین ویژگی آن را به یکی از جدیترین گزینهها برای آینده متاورس تبدیل کرده است.
اهمیت WebXR در این است که:
دسترسی را بهشدت افزایش میدهد
موانع ورود کاربران را کاهش میدهد
توسعه را سریعتر و کمهزینهتر میکند
متاورس را به وب جهانی متصل میسازد
برای نخستینبار، مرورگرها فقط ابزار نمایش محتوا نیستند، بلکه به درگاه ورود به جهانهای سهبعدی تبدیل شدهاند. Chrome، Edge و مرورگرهای مبتنی بر WebKit بهتدریج از WebXR پشتیبانی میکنند و این یعنی رقابت متاورسی دیگر فقط بین شرکتهای سختافزاری نیست، بلکه به سطح وب منتقل شده است.
این تغییر پیامد مهمی دارد:
متاورس از یک محصول خاص به یک لایه از اینترنت تبدیل میشود
بازیگران وب وارد رقابت با پلتفرمهای XR بسته میشوند
نوآوری سرعت بیشتری میگیرد
هدستهای VR هنوز در تجربه غوطهوری عمیق برتری دارند، اما WebXR در دسترسی و مقیاسپذیری بیرقیب است. کاربران میتوانند بدون هزینه اضافی وارد تجربههای متاورسی شوند و همین موضوع نرخ پذیرش را افزایش میدهد.
پلتفرمهای هدستمحور معمولاً کنترلشده و بسته هستند، در حالی که WebXR بر بستر وب باز توسعه مییابد. این تفاوت، آزادی عمل بیشتری به توسعهدهندگان میدهد و مانع قفلشدن در یک اکوسیستم خاص میشود.
WebXR برای توسعهدهندگان فقط یک فناوری نیست، بلکه یک فرصت استراتژیک است:
توسعه یکبار و اجرا روی دستگاههای مختلف
حذف وابستگی به فروشگاههای اپلیکیشن
اتصال سادهتر به سرویسهای وب، بلاکچین و اقتصاد دیجیتال
امکان خلق تجربههای اجتماعی، آموزشی و گیمینگ در مقیاس جهانی
برای برندها نیز WebXR راهی برای ورود به متاورس بدون سرمایهگذاری سنگین سختافزاری فراهم میکند.

در گیمینگ متاورسی، WebXR میتواند نقش پل را ایفا کند:
بین گیمرهای حرفهای و کاربران عادی
بین بازی و شبکههای اجتماعی
بین متاورسهای مختلف
بازیهای WebXR معمولاً اجتماعیتر هستند، سریعتر بهروزرسانی میشوند و کاربران را بدون اصطکاک وارد تجربه میکنند. این ویژگیها WebXR را به یکی از پایههای آینده گیمینگ متاورسی تبدیل میکند.
با وجود مزایا، WebXR هنوز با چالشهایی روبهروست:
محدودیتهای گرافیکی نسبت به VR بومی
وابستگی به عملکرد مرورگر و سختافزار کاربر
استانداردسازی ناقص در برخی پلتفرمها
با این حال، روند توسعه مرورگرها و موتورهای سهبعدی نشان میدهد این فاصله بهتدریج در حال کاهش است.
رقابت جهانی مرورگرها در حوزه WebXR نشان میدهد آینده متاورس احتمالاً:
چندلایه خواهد بود
ترکیبی از وب، هدست و موبایل
و کمتر وابسته به یک پلتفرم خاص
در این سناریو، WebXR نقش زیرساختی را بازی میکند که متاورس را به اینترنت متصل نگه میدارد و امکان رشد پایدار و فراگیر را فراهم میسازد.
WebXR مرورگرها را به بازیگران جدی متاورس تبدیل کرده است. با کاهش موانع ورود، افزایش دسترسی و ایجاد اکوسیستم باز، این فناوری میتواند آینده فناوریهای متاورسی را متحول کند. رقابتی که امروز بین مرورگرها آغاز شده، ممکن است فردا شکل متاورس جهانی را تعیین کند.
برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.