در سال ۲۰۲۵، مخالفت با اسپاتیفای به یک جنبش جهانی بدل شده است. هنرمندان و شنوندگان مستقل نسبت به سلطهی الگوریتمهای پیشنهاددهنده، اخلاقیات مالی و سرمایهگذاریهای مرتبط با هوش مصنوعی اعتراض دارند. آنها خواهان ساختارهایی عادلانهتر و شفافتر در فضای استریم موسیقیاند.
علتهای خشم و اعتراض
سرمایهگذاریهای چالشبرانگیز مدیرعامل
بسیاری از هنرمندان با سرمایهگذاریهای دنیل اک، مدیرعامل اسپاتیفای، در پروژههای هوش مصنوعی نظامی (نظیر شرکت Helsing) مخالفاند. گروههایی مانند Massive Attack و Deerhoof موسیقی خود را از این پلتفرم حذف کردهاند تا اعلام کنند نمیخواهند درآمد آنها در چنین زنجیرههایی مشارکت داشته باشد.
نبود شفافیت در الگوریتمها و نحوه توزیع درآمد
هنرمندان مستقل میگویند که الگوریتمهای اسپاتیفای، بیشتر به آثار هنرمندان معروف توجه میکنند، در حالی که هنرمندان کوچکتر یا دارای سبکهای کمتر شناختهشده فرصت دیده شدن کمتری دارند. همچنین نسبت پرداختها (royalties) بسیار پایین است.
انتشار موسیقی تولیدشده با هوش مصنوعی و استفاده از رباتها
منتقدان بیان میکنند اسپاتیفای اجازه داده است آثار ساختهشده توسط هوش مصنوعی یا استفاده از رباتها برای افزایش تعداد پخش آثار غیرواقعی بیایند، که این امر باعث تضییع حقوق هنرمندان واقعی میشود.
نمونههای اعتراض
- Massive Attack موسیقی خود را به دلیل سرمایهگذاری مدیرعامل اسپاتیفای در فناوری نظامی حذف کرده است.
- گروه Deerhoof نسبت به اینکه موسیقیشان در سرویسهایی باشد که به سرمایهگذاریهای مرتبط با نظامیان مرتبطاند، انتقاد دارد و آثارش را از اسپاتیفای برداشته است.
- جنبش «Death to Spotify» در کالیفرنیا شروع شده تا گوش دادن موسیقی و تولید آن را از سلطهی سرمایهگذاری و الگوریتمها خارج کند؛ هنرمندان و شنوندگان مستقل در این جنبش مشارکت میکنند.
تأثیرات فرهنگ و شنوندگان
- شنوندگان مستقل به دنبال تجربه موسیقی فراتر از پیشنهادهای الگوریتمیاند؛ آنها میخواهند کشف موسیقی واقعی و متفاوت داشته باشند.
- انتشار موسیقی بر روی پلتفرمهای جایگزین مثل Bandcamp یا انتشار فیزیکی موسیقی محبوبیت بیشتری پیدا کرده است، چون کنترل بیشتری بر درآمد و مخاطب به هنرمند میدهد.
- این اعتراضها گفتگو دربارهی عدالت در صنعت موسیقی دیجیتال را شدت دادهاند؛ رسانهها، شنوندگان و سازمانهای حمایت از حقوق هنرمندان خواهان مقررات بهتر و شفافیت در قراردادها شدهاند.

چالشها در مواجهه با ساختار پلتفرمی
- تغییرات ساختاری در اسپاتیفای و سرویسهای مشابه هزینهبر است و هنرمندان مستقل معمولاً منابع محدودتری دارند.
- برخی قراردادها و توافقنامههای قبلی بین هنرمندان و ناشرانشان مانع حذف یا انتقال آثار به پلتفرمهای جایگزین میشود.
- الگوریتمها بسیار پیچیدهاند و شفافیت کافی درباره نحوه امتیازدهی، میزان نمایش آثار و تاثیرات آن بر درآمد وجود ندارد.
- شنوندگان ممکن است انتقال به پلتفرمها یا روشهای جایگزین را سخت بدانند؛ تنوع پیشنهاد محتوا و سهولت دسترسی رقابتی است.
راهکارها برای تغییر ساختار
- شفافیت بیشتر در الگوریتمها
اسپاتیفای و سرویسهای مشابه باید به هنرمندان اطلاعات واضح بدهند که چگونه پیشنهادها کار میکنند و چرا برخی آثار بیشتر دیده میشوند.
- مقررات حمایت از هنرمندان مستقل
قوانین و قراردادهایی وضع شوند که حداقل درآمد مناسب به هنرمندان بدهد، حتی اگر آثارشان پخش زیادی نداشته باشند.
- تنوع دادن به پلتفرمها
تشویق استفاده از پلتفرمهای مستقل، انتشار فیزیکی و روشهایی که کنترل بیشتری به هنرمندان بدهد.
- توسعه مدلهای پرداخت عادلانه برای استریمها
اصلاح سازوکار پرداخت به ازای استریم تا درآمد هنرمندان کمتر تحت تأثیر تعداد زیاد استریمهای الگوریتمی قرار گیرد.
- آگاهیشدن شنوندگان
شنوندگان باید بدانند چگونه الگوریتمها بر تجربه موسیقیشان تأثیر میگذارند و بتوانند انتخابهای خود را بر پایه ارزش و کیفیت انجام دهند.
نتیجهگیری
مخالفت با اسپاتیفای امروز بیش از یک اعتراض ساده است؛ این یک جنبش برای بازپسگیری اختیار هنرمند و شنونده است. هنرمندان مستقل خواهان ساختارهاییاند که عدالت بیشتری داشته باشند و الگوریتم تنها معیاری برای موفقیت نباشد.
اگر سرویسها آماده باشند تا الگوریتمها را شفافتر کنند و مدل پرداخت را عادلانهتر، ممکن است صنعت موسیقی دیجیتال به سوی تعادلی بهتر حرکت کند.
برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.