فین‌تک و بلاکچین؛ استارتاپ‌های برتر و آینده بازار

فناوری بلاکچین و سیستم‌های مالی دیجیتال (فین‌تک) در سال‌های اخیر به یکی از ستون‌های تحول در صنعت مالی تبدیل شده‌اند. این فناوری‌ها نوآوری را در پرداخت، وام‌دهی، هویت دیجیتال، ارزهای بانک مرکزی (CBDC) و تسویه حساب سریع بین‌المللی ممکن کرده‌اند. در ادامه تحلیل بازار جهانی و همچنین نگاهی به پروژه‌های برجسته ایرانی و بین‌المللی می‌اندازیم.

وضعیت و روند بازار جهانی

بر اساس گزارش‌های Research & Markets، بازار فین‌تک مبتنی بر بلاکچین در سال ۲۰۲۴ حدود ۳٫۴ میلیارد دلار ارزش داشت و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این رقم تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۴۹٫۲ میلیارد دلار برسد. نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) بازار جهانی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد برآورد شده است. روندهای کلیدی بازار شامل توسعه CBDC توسط بانک‌های مرکزی، استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)، افزایش شفافیت در پرداخت‌ها و تسویه حساب‌ها و تقویت راهکارهای هویت دیجیتال و KYC امن است.

پروژه‌ها و استارتاپ‌های برجسته بین‌المللی

Rain
پلتفرم Rain کارت‌های مبتنی بر استیبل‌کوین صادر می‌کند و خدمات پرداخت و API برای شرکای خود فراهم کرده است. این استارتاپ در سال ۲۰۲۵ سرمایه‌گذاری جدید جذب کرد و شبکه خود را بر بلاکچین‌هایی مانند Solana، Tron و Stellar گسترش داد.

CoinMENA
CoinMENA یک صرافی رمزارز است که دفتر مرکزی آن در بحرین و دبی قرار دارد. این صرافی تحت نظارت بانک مرکزی بحرین فعالیت می‌کند و در سال‌های اخیر خدمات خود را به کشورهای منطقه خلیج فارس گسترش داده است.

Clara
استارتاپ Clara که در مکزیک فعالیت می‌کند، خدمات کارت اعتباری و مجازی شرکتی، حساب پرداخت دیجیتال و ابزارهای مدیریت هزینه ارائه می‌دهد. Clara در مدت کوتاهی به وضعیت یونیکورن رسید و در کشورهای آمریکای لاتین گسترش پیدا کرد.

Figure
شرکت Figure که در حوزه وام‌دهی مبتنی بر بلاکچین فعالیت می‌کند، در سپتامبر ۲۰۲۵ با عرضه اولیه سهام در نزدک، ارزشی معادل ۷٫۶ میلیارد دلار پیدا کرد.

LSEG (بورس لندن)
گروه بورس لندن در سپتامبر ۲۰۲۵ پلتفرم بلاکچینی خود را برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های خصوصی معرفی کرد (Reuters). این اقدام یکی از بزرگ‌ترین نمونه‌های استفاده رسمی مؤسسات مالی سنتی از بلاکچین به شمار می‌رود.

بانک‌های سوئیس
در سپتامبر ۲۰۲۵ چند بانک بزرگ سوئیس نخستین پرداخت رسمی و الزام‌آور خود را با استفاده از بلاکچین انجام دادند (Reuters). این رویداد نقطه عطفی در پذیرش بلاکچین در نظام مالی سنتی اروپا محسوب می‌شود.

پروژه‌ها و تحولات در ایران

پلتفرم برنا (Borna)
بانک مرکزی ایران با همکاری شرکت خدمات انفورماتیک و شرکت خصوصی Areatak در حال توسعه پلتفرم بلاکچینی ملی به نام برنا است. این پلتفرم بر پایه فناوری Hyperledger Fabric طراحی شده و هدف آن بازسازی زیرساخت بانکی و مالی کشور است. جزییات بیشتر در Bitcoin Insider موجود است.

ریال دیجیتال
بانک مرکزی ایران پروژه ریال دیجیتال را به‌عنوان پول دیجیتال ملی آغاز کرده است. این پروژه بر Hyperledger Fabric اجرا می‌شود و آزمایش آن در جزیره کیش صورت گرفته است. هدف این طرح، افزایش شفافیت و کاهش اثر تحریم‌ها در نظام مالی کشور است.

استارتاپ‌های دیگر ایرانی
برخی استارتاپ‌های فعال در ایران شامل Chakad (دیجیتالی‌سازی فرآیند صدور چک)، Trade Off (پلتفرم P2P مبتنی بر بلاکچین)، PBS Wealth 360 (مدیریت سرمایه) و Mandeg (ابزارهای پس‌انداز روزانه) هستند.

چالش‌ها و چشم‌انداز

مهم‌ترین چالش‌ها شامل نبود چارچوب قانونی شفاف برای رمزارزها و KYC، مشکلات مقیاس‌پذیری و امنیت شبکه، و کمبود آگاهی عمومی است. در عین حال، همکاری بین دولت‌ها، بانک‌های مرکزی و استارتاپ‌ها می‌تواند مسیر رشد سریع‌تر را فراهم کند. نمونه‌هایی مانند ریال دیجیتال در ایران یا پروژه‌های بین‌المللی Rain و Figure نشان می‌دهند که بلاکچین ظرفیت دارد نظام مالی آینده را متحول کند.

برای مشاهده اخبار و مطالب بیشتر در زمینه فناوری، فرهنگ دیجیتال و تحولات شهری، به سایت ما مراجعه کنید.