فناوری متاورس و نوآوریهای دیجیتال در سالهای اخیر سرعتی چشمگیر گرفتهاند. بسیاری از فناوران ایرانی و بینالمللی پروژههایی را معرفی کردهاند که نه تنها سبک زندگی را تغییر میدهد، بلکه مسیر اقتصاد و فرهنگ آینده را هم شکل میدهد. نوآوریهای ایرانی پروژه آتابی – معماری ایرانی در بستر متاورسپژوهشگران ایرانی پروژه «آتابی» را با الهام
فناوری متاورس و نوآوریهای دیجیتال در سالهای اخیر سرعتی چشمگیر گرفتهاند. بسیاری از فناوران ایرانی و بینالمللی پروژههایی را معرفی کردهاند که نه تنها سبک زندگی را تغییر میدهد، بلکه مسیر اقتصاد و فرهنگ آینده را هم شکل میدهد.
نوآوریهای ایرانی
پروژه آتابی – معماری ایرانی در بستر متاورس
پژوهشگران ایرانی پروژه «آتابی» را با الهام از معماری اصیل ایرانی طراحی کردند. آنها این سازه دیجیتال را با استفاده از واقعیت مجازی، هوش مصنوعی و خدمات ابری توسعه دادند. این طرح در رویداد بینالمللی EUROINVENT 2025 مدال طلا دریافت کرد و به عنوان نمونهای از پیوند فرهنگ ایرانی با فناوری شناخته شد.
متارنگ – نخستین متاورس صنعتی ایران
شرکت تعاونی زنجیره تأمین بهشت پروژه «متارنگ» را معرفی کرده است. این پروژه با هدف توسعه بومی متاورس شکل گرفت و بهعنوان یک نمونه صنعتی در ایران به ثبت رسید. اطلاعات بیشتر در metatimes.ir منتشر شده است.
کنسرسیوم وتامرس (Vetamerse)
«وتامرس» یک کنسرسیوم متشکل از متخصصان ایرانی در حوزه بلاکچین، دیجیتال مارکتینگ و فناوری است. این مجموعه خدمات آموزشی و مشاورهای درباره متاورس ارائه میکند و تلاش دارد آگاهی عمومی در ایران را افزایش دهد. اطلاعات رسمی در vetamerse.co موجود است.
پروژه توشه (Toosheh)
مهدی یحیینژاد، فناور ایرانی، پروژه «توشه» را ایجاد کرده است. او با این پروژه امکان دریافت محتوا از طریق ماهواره را فراهم کرد و راهی برای دسترسی به اطلاعات در شرایط محدود اینترنت ارائه داد. درباره این پروژه در Wikipedia توضیحات کامل آمده است.

نوآوریهای بینالمللی
Valuart – هنر و موزه متاورسی
شرکت سوئیسی Valuart کار خود را با تولید NFT آغاز کرد و در ادامه پروژه «MetaVanity» را در نمایشگاه ونیز معرفی کرد. این موزه متاورسی تجربهای نو از ترکیب هنر و فضای دیجیتال ارائه میدهد. جزییات بیشتر در Wikipedia منتشر شده است.
Farcana – بازی متاورسی با Unreal Engine 5
استارتاپ Farcana در دوبی بازی متاورسی خود را با موتور Unreal Engine 5 توسعه داد و آن را به بازار معرفی کرد. این بازی تیراندازی تیمی علاوه بر سرگرمی، جایگاه مهمی در اکوسیستم علمی و تحقیقاتی پیدا کرده است. اطلاعات تکمیلی در Wikipedia قابل دسترس است.
MetaChain – چارچوب بلاکچینی متاورس
گروهی از پژوهشگران پروژه MetaChain را طراحی و عرضه کردند تا مشکلات مقیاسپذیری، امنیت و تعاملات پیچیده در متاورس را حل کنند. آنها توضیحات کامل را در arXiv منتشر کردهاند.
Digital Twin و فناوریهای ترکیبی
دانشمندان فناوری «همزاد دیجیتال» (Digital Twin) را با شبکههای ارتباطی پیشرفته، هوش مصنوعی و بلاکچین ترکیب کردند و کاربردهای آن را در آموزش، شهر هوشمند و خدمات عمومی نشان دادند. آنها متن کامل پژوهش را در arXiv منتشر کردهاند.
پروژههای ایرانی نشان میدهند که بومیسازی و حفظ هویت فرهنگی در متاورس امکانپذیر است. نمونههای بینالمللی هم ثابت میکنند که ترکیب هنر، بازی، بلاکچین و علم میتواند آیندهای متفاوت بسازد. موفقیت در این مسیر نیاز به سرمایهگذاری در آموزش، زیرساختهای فنی و قوانین حمایتی شفاف دارد.