زبان فارسی در خطر، سهم محتوای فارسی در وب در حال کاهش است

زبان فارسی در خطر، سهم محتوای فارسی در وب در حال کاهش است

یک جامعه‌شناس هشدار داده است که سهم محتوای فارسی در اینترنت در حال کاهش است و اگر روند فعلی ادامه یابد، زبان فارسی ممکن است در فضای دیجیتال به تدریج کمرنگ شود. کارشناسان دلایل متعددی مانند فیلترینگ، تحریم‌ها و محدودیت دسترسی به پلتفرم‌های بین‌المللی را در کاهش دیده شدن زبان فارسی در وب موثر می‌دانند.

اندازه متن

 کاهش سهم فارسی در وب: آمار و روندها

بر اساس گزارش W3Techs، در ماه آگوست ۲۰۲۵ زبان فارسی تقریباً ۱.۱٪ از کل وب‌سایت‌ها را به عنوان زبان محتوا به خود اختصاص داده است. 
در چند سال اخیر، آمارهای منتشرشده از منابع مختلف نشان‌دهنده کاهش سهم زبان فارسی در وب بوده‌اند. 


به گفته کارشناسان، این کاهش سهم، با وجود پتانسیل بالای کاربران فارسی‌زبان و تولیدکنندگان محتوا، زنگ خطری برای آینده حضور زبان فارسی در فضای دیجیتال به صدا درآورده است.


 دلایل افت: فیلترینگ، تحریم و «ایران‌اکسس»

یکی از مهم‌ترین دلایلی که برای کاهش سهم محتوای فارسی در وب مطرح می‌شود، فیلترینگ است؛ به گفته برخی تحلیل‌گران، محدودیت دسترسی ایرانیان به پلتفرم‌های بین‌المللی مانند یوتیوب، فیسبوک و اینستاگرام باعث شده حضور فعال کاربران در لایه تولید محتوا و مصرف کمتر شود.
تحریم‌ها نیز به کاهش امکان تبلیغات بین‌المللی برای تولیدکنندگان فارسی‌زبان کمک کرده‌اند؛ بسیاری از پلتفرم‌ها قابلیت پرداخت یا کسب درآمد از راه تبلیغات را به ایرانیان محدود کرده‌اند. 
این وضعیت در کنار محدودیت دسترسی باعث شده که سهم فارسی در وب‌سایت‌ها و محتوای بین‌المللی کاهش یابد.


 تهدید برای هویت زبانی و فرهنگی کاربران فارسی‌زبان

کاهش حضور زبان فارسی در فضای وب، بیش از یک موضوع فنی است؛ این مسئله هویتی و فرهنگی نیز دارد. وقتی محتوای به زبان مادری کاهش یابد، کاربران ممکن است بیشتر به زبان‌های دیگر (مانند انگلیسی) مراجعه کنند که این می‌تواند به تدریج تأثیر منفی بر استفاده از فارسی در فضای عمومی و ارتباطات فرهنگی داشته باشد.
پژوهش‌هایی نیز درباره «گره‌های زبانی» مبلغان دینی در فضای مجازی نشان داده‌اند که برخی ضعف‌ها در تسلط به زبان رسانه‌ای دیجیتال و عدم آشنایی با مخاطب معاصر باعث کاهش کیفیت محتوای فارسی در فضای مجازی می‌شود.
همچنین، فرهنگستان زبان و ادب فارسی هشدار داده که شکل نوشتاری فارسی در فضای مجازی تغییر کرده و «شکسته‌نویسی» و ساختارهای زبانی غیرمعیاری در حال گسترش‌اند. 



 راهکارها برای محافظت از زبان فارسی در فضای دیجیتال

برای مقابله با کاهش سهم زبان فارسی در وب و تقویت آن در فضای دیجیتال، کارشناسان چند راهکار پیشنهاد می‌دهند:

  • حمایت از تولید محتوا به زبان فارسی: دولت، نهادهای فرهنگی و بخش خصوصی باید از تولیدکنندگان محتوای فارسی حمایت مالی و فنی کنند تا محتواهای باکیفیت فارسی بیشتر تولید شود.

  • توسعه زیرساخت‌های بومی: پلتفرم‌های محلی و ابزارهای دیجیتال فارسی‌زبان (مانند شبکه‌های اجتماعی، رپورتاژ، ویدیو) می‌توانند به حضور بیشتر فارسی در وب کمک کنند.

  • بهبود تنظیم‌گری و سیاست‌گذاری: سیاست‌گذاران باید مقرراتی تدوین کنند که تضمین‌کننده حقوق تولیدکنندگان فارسی‌زبان در فضای دیجیتال باشد و موانعی مانند فیلترینگ یا دسترسی محدود را کاهش دهند.

  • آموزش سواد دیجیتال زبانی: کاربران باید با اهمیت نوشتار استاندارد فارسی در فضای وب آشنا شوند و ابزارهایی برای نوشتن درست و زیبانویسی دیجیتال فراهم شود.

 اهمیت محتوا و حضور زبان فارسی در آینده اینترنت

زبان فارسی نه‌تنها یک ابزار ارتباطی برای میلیون‌ها نفر است، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و ادبی ایرانیان و فارسی‌زبانان جهان است. اگر این زبان در فضای دیجیتال کم‌رنگ شود، بخش بزرگی از میراث زبانی و فرهنگی در فضای آنلاین ممکن است به حاشیه برود.
علاوه بر این، محتوای فارسی در اینترنت می‌تواند بستری برای تولید علم، آموزش و مشارکت فرهنگی باشد؛ بنابراین تقویت آن به معنای سرمایه‌گذاری در آینده فرهنگی و دانش‌بنیان جامعه است.


جمع‌بندی

کاهش سهم زبان فارسی در وب‌سایت‌ها پیامدهایی فراتر از یک آمار ساده دارد؛ این وضعیت می‌تواند تهدیدی برای هویت زبانی و فرهنگی فارسی‌زبانان باشد. دلایل این روند پیچیده‌اند و شامل فیلترینگ، تحریم، مسئله دسترسی به پلتفرم‌های بین‌المللی و ضعف سیاست‌گذاری است. اما با اقدامات هدفمند مانند حمایت از تولید محتوا، توسعه پلتفرم‌های بومی، تنظیم‌گری هوشمندانه و آموزش سواد دیجیتال، می‌توان این روند را معکوس کرد و حضور زبان فارسی را در فضای دیجیتال تقویت نمود.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.

دنبال اخبار بیشتر باشید…

نویسنده فرانک فاطمی
درباره نویسنده فرانک فاطمی