آینده وب با «احراز هویت سن»، محدود شدن حریم خصوصی یا محافظت از کودکان؟

آینده وب با «احراز هویت سن»، محدود شدن حریم خصوصی یا محافظت از کودکان؟

یک گزارش تحلیلی جدید هشدار داده است که اینترنت وارد دوره‌ای خواهد شد که در آن کاربران باید سن واقعی خود را احراز کنند. این تغییر می‌تواند حریم خصوصی را محدود کرده و منجر به تعارض جدی بین محافظت از کودکان و نظارت دیجیتال شود. ملاحظاتی مانند استفاده از شناسه‌های هویتی و روش‌های بیومتریک، نگرانی‌هایی از جمع‌آوری اطلاعات حساس کاربران را به‌دنبال دارد.

اندازه متن

روند رشد احراز سن در اینترنت

در سال‌های اخیر، احراز سن کاربران به یکی از موضوعات بحث‌برانگیز فضای دیجیتال بدل شده است. طبق گزارش جدید OECD، بسیاری از سرویس‌های آنلاین که کودکان از آن‌ها استفاده می‌کنند، در حال طراحی یا پیاده‌سازی ابزارهای «تضمین سن» (age assurance) هستند تا محتوای مناسب سن را ارائه دهند. 


از سوی دیگر، شرکت‌هایی مانند «Veriff» خبر می‌دهند که احراز سن به یکی از اولویت‌های مهم در تنظیم‌گری دیجیتال تبدیل شده است. 
در کشورهای مختلف نیز قوانین جدید در حال تصویب است. برای مثال، در ایالات متحده برخی ایالت‌ها الزامی برای بررسی سن کاربران آنلاین دارند. 


مدل اروپا: راهکاری برای احترام به حریم خصوصی

اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۵ یک طراحی هماهنگ برای احراز هویت سن کاربران ارائه کرده است که با استفاده از یک اپلیکیشن ویژه (Age-Verification) امکان اثبات این که فرد بالای ۱۸ سال است را فراهم می‌کند، بدون آن‌که سایر اطلاعات شخصی افشا شود. 
این مکانیزم، هم‌راستا با اصول حفظ حریم خصوصی کاربران طراحی شده و تلاش دارد تا از انتشار بیش از حد داده شخصی جلوگیری کند. 


 تهدیدها برای حریم خصوصی و امنیت

شاید مهم‌ترین نگرانی در راستای احراز سن، حریم خصوصی کاربران باشد. سازمان‌هایی مثل EDRi معتقدند که ابزارهای احراز سن، اگر به درستی طراحی نشوند، می‌توانند به نظارت دائمی منجر شوند. 
گزارش سازمان EFF نیز هشدار می‌دهد که بار بارگذاری شناسه رسمی (مثل کارت شناسایی) روی پلتفرم‌های آنلاین، ریسک جدی امنیتی دارد؛ زیرا این اطلاعات حساس ممکن است ذخیره شوند یا لو بروند.
همچنین، برخی تحلیل‌گرها می‌گویند که روش‌های بیومتریک برای تخمین سن (مثلاً اسکن چهره) ممکن است نادرست باشند یا تبعیض‌آمیز عمل کنند. 


مزایای احتمالی: امنیت کودکان و تطابق محتوا با سن

طرفداران احراز سن معتقدند که این تغییر می‌تواند به افزایش ایمنی کودکان در فضای مجازی کمک کند؛ به‌خصوص در پلتفرم‌هایی که محتوای بزرگ‌سال دارند. با استفاده از سیستم‌های احراز سن، محتوایی که برای کودکان نامناسب است، برای آن‌ها فیلتر شده یا محدود می‌شود. 
این مدل همچنین می‌تواند به شرکت‌ها و قانون‌گذاران امکان دهد خدمات «مناسب سن» طراحی ‌کنند، به طوری که کاربران کمتر در معرض محتوای خطرناک یا آسیب‌زا قرار بگیرند.


توصیه‌ها برای سیاست‌گذاری در ایران

  • طراحی سیاست‌ دیجیتال بومی: مسئولان می‌توانند با الهام از مدل‌های بین‌المللی (مانند طرح اتحادیه اروپا) راه‌حل‌هایی را توسعه دهند که تعادل میان حریم خصوصی و ایمنی کودکان را حفظ کند.

  • مقررات شفاف برای جمع‌آوری داده: قانون‌گذار باید محدودیت‌هایی برای نحوه جمع‌آوری، ذخیره و استفاده از داده‌ها در ابزارهای احراز سن تعیین کند تا سوءاستفاده از اطلاعات هویتی کاربران کاهش یابد.

  • استفاده از فناوری محافظت‌شده حریم خصوصی: فناوری‌هایی مانند اثبات بدون افشای اطلاعات بیشتر (zero-knowledge proof) می‌تواند امکان اثبات سن را بدون افشای تمام جزئیات هویتی فراهم کند.

  • آموزش شهروندان: والدین و کاربران شبکه باید در مورد نحوه عملکرد این سیستم‌ها، مزایا و مخاطرات آن‌ها آگاه شوند تا تصمیم‌گیری بهتری داشته باشند.


جمع‌بندی

ظهور دوران «احراز سن آنلاین» می‌تواند نقطه عطفی در تعاملات دیجیتال باشد: از یک سو فرصتی برای محافظت از کودکان، و از سوی دیگر تهدیدی جدی برای حریم خصوصی و آزادی کاربران.

اگر سیاست‌گذاران، شرکت‌ها و نهادهای مدنی با دقت و شفافیت به توسعه این ابزارها بپردازند، می‌توان تعادلی معقول بین امنیت دیجیتال و حقوق فردی برقرار کرد. در غیر این صورت، احراز هویت سن ممکن است به دروازه‌ای برای نظارت دائمی تبدیل شود.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.

دنبال اخبار بیشتر باشید…

نویسنده فرانک فاطمی
درباره نویسنده فرانک فاطمی