چرا سرمایه جهانی در حال «دلارزدایی» است؟ تحلیل ون‌اک از یک چرخش تاریخی

تغییر جریان سرمایه جهانی

در ماه‌های اخیر نشانه‌های روشنی از تغییر جریان سرمایه در بازارهای جهانی دیده می‌شود؛ تغییری که بسیاری از تحلیلگران آن را یک چرخش اساسی در نگاه کشورها و سرمایه‌گذاران بزرگ به سلطه دلار آمریکا می‌دانند. عوامل ژئوپولیتیک، سیاست‌های مالی ایالات متحده و محدودیت‌هایی که این کشور می‌تواند در شبکه‌های مالی بین‌المللی اعمال کند، باعث شده بسیاری از دولت‌ها و حتی سرمایه‌گذاران نهادی به فکر بازسازی استراتژی ذخایر و سبد دارایی خود بیفتند.

تحلیل ون‌اک؛ دلارزدایی واقعی آغاز شده است

شرکت مدیریت دارایی ون‌اک (VanEck) در گزارش اخیر خود تأکید کرده که فرآیند دلارزدایی به شکلی مداوم در جریان است. این بار نه با شعارهای سیاسی، بلکه با تصمیم‌های واقعی بانک‌های مرکزی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مؤسسات بزرگ. اد لوپز (Ed Lopez)، مدیر محصولات ون‌اک، در رویداد مالی Schwab IMPACT 2025 گفت:

«وقتی دیدند آمریکا می‌تواند یک کشور را از سوئیفت حذف کند، خیلی‌ها به این نتیجه رسیدند که شاید وقتش رسیده ذخایرشان را متنوع کنند.»

پیامدهای ژئوپولیتیکی و مالی

لوپز معتقد است اقداماتی مانند حذف برخی کشورها از سیستم پیام‌رسان مالی سوئیفت، بسیاری از دولت‌ها را وادار کرده تا در مورد ترکیب ذخایر ارزی خود تجدیدنظر کنند. این نگرانی‌ها باعث شده بانک‌های مرکزی دنیا بار دیگر طلا را در مرکز توجه قرار دهند و خریدهای خود را افزایش دهند.

اما تنها دولت‌ها نیستند که دست به کار شده‌اند؛ سرمایه‌گذاران نهادی نیز به این نتیجه رسیده‌اند که کاهش ارزش دلار یا همان پدیده «دلارزدایی» جدی‌تر از همیشه شده است. همین موضوع باعث شده ورود پول به بازار دارایی‌هایی مانند فلزات گران‌بها، بازارهای نوظهور و حتی بیت‌کوین سرعت بیشتری بگیرد.

فرصت‌های تازه در بازارهای نوظهور

لوپز تأکید می‌کند که خروج سرمایه از دلار لزوماً به معنای بحران نیست و می‌تواند فرصت‌هایی جدید در بازارهای دیگر خلق کند. او به‌ویژه به بازار اوراق قرضه در کشورهای در حال توسعه اشاره می‌کند و می‌گوید بسیاری از این اقتصادها امروز از نظر بنیادی وضعیت بهتری نسبت به کشورهای توسعه‌یافته دارند:

• بدهی‌های دولتی کمتر

• کسری بودجه کنترل‌شده‌تر

• تصمیم‌های منطقی‌تر بانک‌های مرکزی

این ترکیب می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار بدهی اقتصادهای نوظهور را افزایش دهد و سرمایه جهانی را به سمت این کشورها سوق دهد.

طلا و بیت‌کوین در مرکز توجه

تحلیل ون‌اک نشان می‌دهد که روند دلارزدایی می‌تواند موج جدیدی از خرید طلا و بیت‌کوین را به همراه داشته باشد. این دو دارایی به‌عنوان جایگزین‌های امن و غیرمتمرکز، بیش از پیش در کانون توجه بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران نهادی قرار گرفته‌اند.