فراتر از ارز دیجیتال
بلاکچین (Blockchain) فناوری است که ساختار اساسی اینترنت را برای مدیریت اعتماد زیر سؤال میبرد. در حالی که اینترنت کنونی
نیازمند واسطههای مرکزی (بانکها، شبکههای اجتماعی، دولتها) برای تأیید صحت اطلاعات است، بلاکچین با ایجاد یک سیستم
غیرمتمرکز و توزیعشده، این نیاز به واسطه را از بین میبرد. در قلب این فناوری، یک دفتر کل دیجیتالی مشترک و تغییرناپذیر قرار دارد.

مکانیک اساسی: زنجیر و قفل رمزی
بلاکچین از دو مفهوم اصلی تشکیل شده است: بلاکها و زنجیره.
بلاکها: مانند صفحات دفتر کل هستند که دستهای از تراکنشها یا دادهها را در خود ثبت میکنند.
زنجیره: هر بلاک، حاوی یک هش (Hash) منحصربهفرد از خود و هش بلاک قبلی است. این اتصال رمزنگاری شده، بلاکها را مانند
حلقههای یک زنجیر به هم متصل میکند. اگر حتی یک بیت از دادهها در بلاکهای قدیمی تغییر کند، هش آن بلاک کاملاً دگرگون میشود
و اتصال زنجیره قطع میگردد. این مکانیسم تضمین میکند که دادههای ثبت شده تغییرناپذیر باقی بمانند.
این دفتر کل تنها در یک سرور ذخیره نمیشود؛ بلکه نسخههای آن به طور همزمان در هزاران کامپیوتر در سراسر جهان (که نود نامیده
میشوند) توزیع میشود. برای افزودن یک بلاک جدید، اکثریت نودها باید بر صحت تراکنشها به اجماع برسند.
مزایای سه گانه بلاکچین
این ساختار توزیعشده سه مزیت عمده ایجاد میکند:
غیرمتمرکز بودن: هیچ قدرت واحدی (بانک یا دولت) نمیتواند تراکنشها را متوقف یا دادهها را سانسور کند.
امنیت (Immutability): به دلیل وابستگی رمزنگاری شده بلاکها به یکدیگر و توزیع اطلاعات، دستکاری دادهها عملاً غیرممکن است. پس
از تأیید، دادهها برای همیشه قطعی (Finality) میشوند.
شفافیت: در شبکههای عمومی، هر کسی میتواند زنجیره را مشاهده کند، که سطح بالایی از پاسخگویی را فراهم میآورد.
کاربردهای فراتر از بیتکوین
پتانسیل این فناوری اکنون در حال فراتر رفتن از ارزهای دیجیتال است:
قراردادهای هوشمند: این قراردادها، کدهایی هستند که به طور خودکار در شبکه اجرا میشوند، بدون نیاز به وکیل یا داور. به محض برآورده
شدن شروط (مثلاً تحویل کالا)، پرداخت به صورت خودکار انجام میشود.
مالکیت دیجیتال: توکِنهای غیرمثلی (NFTs) از این ساختار برای اثبات مالکیت آثار هنری، املاک و مدارک دیجیتال استفاده میکنند.
زنجیره تأمین: ردیابی لحظهای و بدون ابهام محصولات غذایی یا دارو از مزرعه تا قفسه فروشگاه برای مبارزه با تقلب.
جمعبندی
بلاکچین صرفاً یک دیتابیس جدید نیست؛ بلکه یک پروتکل اعتماد است که میتواند اتکای ما به نهادهای واسطه را کاهش دهد. این
فناوری در حال شکلدهی به نسل جدیدی از اینترنت (وب ۳) است که در آن کاربران کنترل بیشتری بر دادهها و داراییهای دیجیتال خود
خواهند داشت.
برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.