فضاهای کار اشتراکی در مسیر دانش‌بنیان شدن و بازتعریف نقش در نوآوری

نقطه اتصال اکوسیستم و اقتصاد نو

فضاهای کار اشتراکی در سال‌های اخیر به یکی از لایه‌های فعال و متنوع اکوسیستم نوآوری ایران تبدیل شده‌اند. این فضاها نه‌تنها میزبان استارتاپ‌ها هستند، بلکه محل فعالیت فریلنسرها، تیم‌های کوچک و کسب‌وکارهایی با مدل‌های اقتصادی متفاوت نیز به شمار می‌روند. مشکات اسدی، مدیرعامل گروه کسب‌وکارهای نوین آن، معتقد است فضاهای کار اشتراکی در خط مقدم ارتباط افراد با اکوسیستم نوآوری قرار دارند و نقطه آغاز زنجیره‌ای هستند که فعالان حوزه‌های مختلف اقتصادی را به هم متصل می‌کند.

چالش تعریف رگولاتوری

با وجود نقش پررنگ فضاهای کار اشتراکی، نبود تعریف رسمی در نظام رگولاتوری یکی از چالش‌های اصلی این حوزه بوده است. در بسیاری از تعاملات با نهادهایی مانند بیمه و مالیات، این فضاها در دسته خدماتی مانند هتلینگ یا اجاره دفتر قرار گرفته‌اند؛ تعریفی که به گفته فعالان این حوزه، با ماهیت واقعی آن‌ها هم‌خوانی ندارد. به باور اسدی، فضاهای کار اشتراکی ارائه‌دهنده خدمات نوآوری هستند و لازم است نهادهای سیاست‌گذار با تعریف شاخص‌های مشخص، این نقش را به رسمیت بشناسند.

اهمیت دانش‌بنیان شدن

دانش‌بنیان شدن فضاهای کار اشتراکی به یکی از مطالبات جدی فعالان این حوزه تبدیل شده است. بهره‌مندی از حمایت‌ها و تسهیلات معاونت علمی و صندوق نوآوری و شکوفایی منوط به داشتن جایگاه دانش‌بنیان است و همین موضوع باعث شد تعریف جدیدی برای این فضاها مطرح شود. به گفته اسدی، رسیدن به این تعریف مسیر ساده‌ای نبوده و حدود یک سال و نیم مذاکره انجام شده تا در نهایت پیش‌نویسی برای ارزیابی مجدد فضاهای کار اشتراکی تدوین شود که قرار است مبنای تصمیم‌گیری‌های جدید قرار گیرد.

تغییر کارکرد با ورود صنعت

در کنار موضوع دانش‌بنیانی، ورود روزافزون صنعت به اکوسیستم نوآوری نیز کارکرد فضاهای کار اشتراکی را دستخوش تغییر کرده است. شکل‌گیری بازوهای سرمایه‌گذاری شرکتی، شتاب‌دهنده‌های تخصصی و مراکز نوآوری صنعتی نشان می‌دهد که صنعت به دنبال استفاده از کل زنجیره خدمات نوآوری است. این روند باعث می‌شود فضاهای کار اشتراکی نقشی فراتر از یک محل استقرار تیم‌ها ایفا کنند و به بستری برای تعامل واقعی میان صنعت و نوآوری تبدیل شوند.

هم‌جواری نوآوری و صنعت

یکی از پیشنهادهای مطرح‌شده برای آینده، توسعه فضاهای کار اشتراکی در مجاورت شهرک‌های صنعتی است. این مدل به‌جای تمرکز صرف بر پارک‌های فناوری شهری، فعالان نوآوری را به دل صنعت نزدیک می‌کند. به گفته اسدی، بسیاری از مسائل واقعی صنعت خارج از شهرها شکل می‌گیرد و حضور تیم‌های فناور در کنار واحدهای صنعتی می‌تواند به ارائه راهکارهای عملی و مسئله‌محور منجر شود. این ایده با استقبال معاونت علمی نیز همراه شده و می‌تواند زمینه‌ساز نسل جدیدی از فضاهای کار اشتراکی تخصصی باشد.

عبور از خدمات روزمره

پیام اصلی این تحولات برای مدیران فضاهای کار اشتراکی، عبور از ارائه خدمات صرفاً روزمره و حرکت به سمت تولید دانش و نوآوری قابل سنجش است. توجه به شاخص‌هایی که نشان‌دهنده خلق ارزش و نوآوری واقعی باشند، می‌تواند جایگاه این فضاها را در اکوسیستم نوآوری کشور تثبیت کند و نقش آن‌ها را به‌عنوان حلقه‌ای کلیدی میان فریلنسرها، استارتاپ‌ها، صنعت و سیاست‌گذار پررنگ‌تر سازد.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.