تهران؛ در جایگاه ۱۶۴ هوشمندی شهری

تهران؛ پایین‌تر از استانداردهای شهر هوشمند

گزارش جدید IESE نشان می‌دهد تهران در تمام معیارهای مهم شهر هوشمند، از اقتصاد و فناوری گرفته تا محیط زیست و مدیریت شهری، عملکرد ضعیفی داشته است.
در شاخص تجربه شهروندی SCI نیز نامی از تهران دیده نمی‌شود؛ موضوعی که از عقب‌ماندگی پایتخت در کیفیت زندگی دیجیتال و خدمات هوشمند حکایت دارد.

شهر هوشمند امروز چیست؟ از شعار تا واقعیت

مفهوم «شهر هوشمند» دیگر فقط به معنای استفاده از فناوری و تجهیزات دیجیتال نیست. امروز هوشمندی شهر با سه محور سنجیده می‌شود:

• تجربه و رفاه شهروندی

• توان رقابت جهانی

• پایداری محیطی و اجتماعی

برای درک بهتر جایگاه تهران، دو شاخص معتبر جهانی تصویری مکمل از وضعیت شهرهای دنیا ارائه می‌دهند:

1. شاخص IMD-SUTD Smart City Index (SCI)

تمرکز بر کیفیت زندگی، تجربه شهروند و خدمات روزمره.

2. شاخص IESE Cities in Motion (CIMI)

تمرکز بر اقتصاد، نوآوری، جایگاه جهانی و توان رقابت.

ده شهر برتر جهان از نگاه شهروندان

در فهرست SCI، کیفیت زندگی مهم‌ترین معیار است.
در این بخش:

• زوریخ رتبه اول

• اسلو و ژنو رتبه‌های دوم و سوم

• دبی و ابوظبی نیز در جمع ده شهر برتر دیده می‌شوند

این شهرها به دلیل حمل‌ونقل پاک، خدمات دیجیتال پیشرفته و سیاست‌های اجتماعی قوی در صدر هستند.

برترین شهرهای هوشمند از نگاه رقابت‌پذیری جهانی

در گزارش CIMI، نتایج متفاوت است:

• لندن در جایگاه نخست

• نیویورک دوم

• پاریس سوم

در ادامه نیز توکیو، برلین، واشنگتن، کپنهاگ، اسلو، سنگاپور و سان‌فرانسیسکو قرار دارند.

این نتایج نشان می‌دهد برخی شهرها با وجود قدرت اقتصادی، از نظر کیفیت زندگی ضعیف‌ترند؛ برای مثال سان‌فرانسیسکو به دلیل هزینه‌های سنگین و بحران مسکن نتوانسته در SCI رتبه خوبی کسب کند.

چهار شهر استثنایی که در هر دو شاخص برتر هستند

تنها چهار شهر جهان در هر دو شاخص SCI و CIMI در جمع ده شهر برتر حضور دارند:

• لندن

• اسلو

• کپنهاگ

• سنگاپور

این شهرها توانسته‌اند میان فناوری، اقتصاد و رفاه اجتماعی تعادل برقرار کنند.

چرا تهران در انتهای جدول قرار دارد؟

تهران در ارزیابی CIMI، در رتبه ۱۶۴ قرار گرفته؛ جایگاهی که بیانگر ضعف ساختاری و فاصله‌ای جدی با استانداردهای جهانی است.
مهم‌ترین چالش‌های تهران عبارتند از:

• کمبود زیرساخت‌های دیجیتال

• حکمرانی غیر یکپارچه

• کیفیت پایین خدمات شهری

• آلودگی هوا

• حمل‌ونقل ناکارآمد

• نابرابری اجتماعی

• نبود داده‌های باز و شفافیت اطلاعات

سه محور اصلی برای ساخت شهرهای هوشمند آینده

بر اساس تحلیل دو شاخص جهانی، شهرهای هوشمند آینده بر سه ستون اساسی استوارند:

1. رفاه شهروندان

دسترسی به خدمات دیجیتال، حمل‌ونقل پایدار و محیط زیست سالم.

2. توان رقابت جهانی

سرمایه‌گذاری، نوآوری، اقتصاد دیجیتال و جایگاه بین‌المللی.

3. پایداری محیطی و اجتماعی

کاهش کربن، انرژی پاک و عدالت اجتماعی.

چگونه تهران می‌تواند شهر هوشمند شود؟

برای خروج از وضعیت فعلی، تهران نیازمند یک تحول اساسی است؛ تحول در سه سطح:

۱. توسعه زیرساخت دیجیتال

• اینترنت اشیا

• داده‌های باز

• سیستم‌های هوشمند شهری

۲. حکمرانی داده‌محور

• تصمیم‌گیری دقیق

• شفافیت و پاسخگویی

• پلتفرم‌های مشارکت شهروندی

۳. بهبود کیفیت زندگی

• حمل‌ونقل عمومی پاک

• کنترل آلودگی

• توزیع عادلانه خدمات

جمع‌بندی؛ تهران در نقطه حساس انتخاب

تهران در شرایطی قرار دارد که ادامه روند فعلی، فاصله آن را با شهرهای پیشرو بیشتر می‌کند.
تجربه جهانی نشان می‌دهد تنها با سرمایه‌گذاری دیجیتال، اصلاح حکمرانی شهری و ارتقای کیفیت زندگی می‌توان مسیر تبدیل تهران به یک شهر هوشمند واقعی را آغاز کرد.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.