بحران پنهان در تقویم‌ها: هشدار جدی درباره سوءاستفاده سایبری از فایل‌های iCalendar

گزارش جدید شرکت امنیتی F5 نشان می‌دهد که بیش از ۳۹۰ دامنه مرتبط با تقویم‌های iCalendar (فایل‌های .ics) یا منقضی شده‌اند یا توسط افراد دیگری ثبت مجدد شده‌اند. این دامنه‌ها هر روز توسط میلیون‌ها دستگاه iOS و macOS برای همگام‌سازی خودکار تقویم استفاده می‌شوند، و همین باعث شده مهاجمان بتوانند از آن‌ها برای تزریق رویدادهای آلوده، لینک‌های فیشینگ و بدافزار سوءاستفاده کنند. این یعنی یک تهدید گسترده که بدون هیچ هشدار خاصی می‌تواند کاربران عادی، متخصصان، شرکت‌ها و حتی سازمان‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

ریشه بحران: فایل‌های بی‌خطر و کاربردی که به دروازه حمله تبدیل شدند

iCalendar یا همان فایل‌های «.ics» یکی از استانداردهای اصلی تبادل اطلاعات تقویم است. از هماهنگی جلسات اداری گرفته تا برنامه امتحانات دانشگاه‌ها و اطلاعیه تعطیلات، همه این‌ها از طریق همین فایل‌ها انجام می‌شود.
کاربران معمولاً روی این فایل‌ها کلیک می‌کنند و بدون بررسی، آن‌ها را باز می‌کنند، چون سال‌هاست این کار را «بی‌خطر» می‌دانند. اما گزارش F5 نشان می‌دهد همین اعتماد طبیعی، اکنون به نقطه ضعف بزرگی تبدیل شده است.

این شرکت اعلام کرده است که ۳۹۰ دامنه مرتبط با سرویس‌های iCalendar دیگر تحت کنترل مالکان اصلی نیستند. برخی منقضی شده‌اند و برخی دیگر توسط افراد جدید خریداری شده‌اند افرادی که ممکن است اهداف مخرب داشته باشند.

مهاجمان چگونه حمله می‌کنند؟

به دلیل رفتار «خودکار» سیستم‌های اپل (iOS/macOS)، دستگاه‌ها حتی بدون دخالت کاربر تلاش می‌کنند فایل‌های تقویم را همگام‌سازی کنند. همین رفتار ساده، فرصتی طلایی برای هکرها ایجاد می‌کند:

مکانیزم حمله به زبان ساده:

1. مهاجم دامنه منقضی‌شده را می‌خرد.

2. فایل‌های .ics را روی آن قرار می‌دهد این فایل‌ها می‌توانند رویدادهای جعلی یا لینک‌های آلوده داشته باشند.

3. دستگاه‌های کاربران که سال‌ها قبل این تقویم را اضافه کرده‌اند، همچنان به آن دامنه وصل می‌شوند.

4. رویدادهای تقلبی با ظاهر کاملاً رسمی وارد تقویم کاربر می‌شود.

5. کاربر روی لینک رویداد کلیک می‌کند و…

   • وارد صفحه فیشینگ می‌شود

   • بدافزار دریافت می‌کند

   • اطلاعاتش لو می‌رود

   • یا حتی قربانی باج‌افزار سازمانی می‌شود

این روش بسیار خطرناک است، چون کاربر تصور می‌کند لینک مربوط به شرکت، دانشگاه یا سازمان معتبری است که سال‌ها از آن استفاده می‌کرده.

اندازه تهدید: چند میلیون نفر در معرض خطرند؟

بر اساس برآورد F5 و داده‌های اپل:

• میلیون‌ها دستگاه iPhone، iPad و Mac هنوز روزانه با این دامنه‌ها درخواست ارتباط ارسال می‌کنند.
• بسیاری از این دامنه‌ها سال‌هاست رها شده‌اند اما دستگاه‌ها همچنان به آن‌ها سر می‌زنند.
• بیشترین خطر برای افرادی است که در گذشته یک تقویم خارجی مانند تقویم کاری، کنفرانس‌ها، رویدادهای ورزشی، مناسبت‌ها یا تعطیلات اضافه کرده‌اند.

این یعنی اگر کسی حتی ۵ سال پیش یک تقویم خارجی را نصب کرده باشد، هنوز هم می‌تواند قربانی شود.

پیامدهای امنیتی: از فیشینگ تا نفوذ سازمانی

این خطر فقط محدود به کاربران عادی نیست؛ بلکه تهدیدی برای شرکت‌ها و دولت‌ها نیز هست.

مهم‌ترین پیامدها:

• افزودن رویدادهای جعلی با لینک‌های مخرب داخل تقویم
• نفوذ به محیط کاری با استفاده از دعوت‌نامه‌های سازمانی تقلبی
• انتقال بدافزار و تروجان‌ها از طریق لینک داخل رویداد
• فیشینگ دقیق‌تر و قابل‌اعتمادتر (چون از یک رویداد «تقویمی» شروع می‌شود)
• امکان حمله زنجیره‌ای به شرکت‌هایی که از تقویم اشتراکی استفاده می‌کنند
• امکان ارسال پی‌درپی هشدارهای تقلبی برای ایجاد اختلال روانی و عملیاتی

راهکارها: کاربران و سازمان‌ها چه باید بکنند؟

برای مقابله با این تهدید، متخصصان امنیت چند اقدام ضروری را پیشنهاد کرده‌اند:

توصیه‌های فوری:

• تقویم‌هایی که نمی‌شناسید یا دیگر استفاده نمی‌کنید را حذف کنید.
• فایل‌های .ics را فقط از منابع مطمئن دریافت کنید.
• از کلیک روی لینک‌هایی که در یک رویداد تقویم قرار گرفته‌اند خودداری کنید.
• در سازمان‌ها، IT باید تقویم‌های خارجی کارکنان را بررسی و پایش کند.
• تابع هشدارها در اپل باید فعال باشد تا رفتار مشکوک تشخیص داده شود.
• استفاده از ابزارهای ضد فیشینگ و مانیتورینگ شبکه بشدت توصیه می‌شود.

جمع‌بندی

این گزارش نشان می‌دهد حتی ساده‌ترین ابزارهای دیجیتال مثل یک فایل تقویم ظاهراً بی‌خطر می‌توانند به دروازه حملات بزرگ سایبری تبدیل شوند. تهدید فعلی مربوط به فایل‌های iCalendar نشان می‌دهد که مهاجمان به دنبال نقاطی می‌روند که هیچ‌کس به آن‌ها شک نمی‌کند.
اگر کاربران و سازمان‌ها امروز با دقت تقویم‌های خود را بررسی نکنند، فردا ممکن است با حمله‌ای روبه‌رو شوند که از «یک رویداد تقویمی ساده» شروع شده است.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.