آیا بازار هوش مصنوعی در آستانه حباب است یا شاهد یک جهش واقعی؟

آیا بازار هوش مصنوعی در آستانه حباب است یا شاهد یک جهش واقعی؟

موج تازه سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی با سرعتی کم‌سابقه در حال پیشروی است؛ برخی شرکت‌ها طی چند ماه سهمیه‌های چندمیلیارد دلاری جذب کرده‌اند و ارزش آن‌ها هر بار دو تا سه برابر شده است. این رشد پرشتاب، هم روایت «انقلاب واقعی فناوری» را تقویت می‌کند و هم زمزمه احتمال شکل‌گیری یک «حباب جدید» را زنده نگه می‌دارد. داده‌های تحلیلی نشان می‌دهد این بار برخلاف دوره ۲۰۲۱، جهش‌ها تنها حاصل هیجان سرمایه نیست؛ بلکه از مدل‌های درآمدی و پیشرفت واقعی محصولات نشأت می‌گیرد.

اندازه متن

بررسی موج جدید ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌های AI

بازار جهانی هوش مصنوعی در سال جاری شاهد جهش‌هایی بود که حتی برای تجربه‌کارترین سرمایه‌گذاران نیز غیرمنتظره توصیف می‌شود. استارت‌آپ‌های بزرگی مانند OpenAI و Anthropic در فاصله‌ای کوتاه چندین دور جذب سرمایه انجام دادند و ارزش‌گذاری آن‌ها طی چند ماه چند برابر شد.
OpenAI ماه گذشته با یک پیشنهاد مناقصه، بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار جذب کرد؛ رقمی که ارزش این شرکت را از اکتبر ۲۰۲۴ تا امروز به‌طور میانگین ماهانه ۲۹ میلیارد دلار افزایش داده است.

شتاب جذب سرمایه؛ از غول‌ها تا تیم‌های کوچک‌تر

موج سرمایه‌گذاری تنها محدود به غول‌های LLM نیست. استارت‌آپ‌هایی مانند Mercor، Cursor، Lila Sciences، OpenEvidence و Abridge نیز چند دور سرمایه‌گذاری پیاپی را پشت سر گذاشته‌اند.
Cursor در سال ۲۰۲۴ تنها ۲.۶ میلیارد دلار ارزش داشت؛ در حالی‌ که امروز با جذب سرمایه جدید از Accel و Andreessen Horowitz ارزش آن به ۲۹ میلیارد دلار رسیده است.

شباهت‌ها و تفاوت‌ها با تب سرمایه‌گذاری ۲۰۲۱

برخی کارشناسان رشد امروز را به سال ۲۰۲۱ تشبیه می‌کنند؛ همان دوران نرخ بهره صفر که سرمایه‌گذاران تقریباً بدون بررسی ریسک، به استارت‌آپ‌ها پول تزریق می‌کردند.
اما تفاوت مهمی وجود دارد:
امروز شرکت‌های AI محصول واقعی و قابل‌فروش دارند؛ سودآوری آن‌ها با شاخص ARR (درآمد سالانه تکرارشونده) قابل اندازه‌گیری است و در برخی موارد به‌طور فوق‌العاده سریع رشد می‌کند.

نمونه‌های برجسته رشد درآمدی

Lovable در حوزه کدنویسی، ARR خود را در سه ماه از صفر به ۱۷ میلیون دلار رسانده.
Decagon در شش ماه نخست فعالیت ARR هفت‌رقمی ثبت کرده.
Cursor ظرف یک سال از صفر به ۱۰۰ میلیون دلار ARR رسیده است.

سرمایه‌گذاران معتقدند این اعداد نشان می‌دهد بخشی از رشد ارزش‌گذاری کاملاً واقعی و مبتنی بر تقاضای بازار است.

آیا بازار هوش مصنوعی در آستانه حباب است یا شاهد یک جهش واقعی؟

رقابت سنگین برای جذب منابع مالی

سرمایه‌گذاران بزرگ جهانی به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که فرصت مانور برای رقبا باقی نماند.
برای مثال، Harvey – استارت‌آپ هوش مصنوعی حقوقی – تنها در نیمه اول ۲۰۲۵ دو دور تأمین مالی انجام داد و ارزش آن از ۳ میلیارد به ۸ میلیارد دلار رسید.
در حوزه سلامت نیز شرکت‌هایی مانند OpenEvidence یا Abridge جهش‌های مشابهی را تجربه کرده‌اند.

خطرهای پنهان ارزش‌گذاری‌های بسیار بالا

با وجود این رشد، کارشناسان درباره «سرعت بیش از حد» هشدار می‌دهند.
افزایش دورهای سرمایه‌گذاری می‌تواند باعث:

• رقیق‌سازی سهام
• افزایش نرخ سوخت سرمایه (Burn Rate)
• وابستگی شدید به سرمایه‌گذار
• ایجاد خطر سقوط ارزش سهام در عرضه اولیه

چنانچه استارت‌آپ‌ها زیرساخت فنی، تیم متخصص، و مدل درآمدی پایدار نداشته باشند، ارزش‌گذاری‌های بالا می‌تواند تبدیل به یک تهدید شود.

چشم‌انداز؛ حباب یا تحول واقعی؟

ترکیب داده‌های درآمدی و شتاب نوآوری نشان می‌دهد موج کنونی هوش مصنوعی بیش از آنکه یک حباب باشد، بازتابی از تحول عمیق فناوری است. با این حال، بازارهای فناوری همیشه به شکل چرخه‌ای رفتار می‌کنند. موفقیت امروز بسیاری از استارت‌آپ‌ها به توانایی آن‌ها در تبدیل سرمایه به محصول واقعی بستگی دارد؛ نه صرفاً حجم پولی که جذب می‌کنند.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت خانه متاورس ایران سر بزنید.

دنبال اخبار بیشتر باشید…

نویسنده سارا محمودخانی
درباره نویسنده سارا محمودخانی