پژوهشگران چینی از ابزاری نوین مبتنی بر هوش مصنوعی برای اکتشاف در اعماق دریا رونمایی کردند. این فناوری با تحلیل دادههای زیرآبی از طریق شبکههای عصبی تطبیقی، میتواند ساختار بستر دریا، تغییرات محیطی و حیات دریایی را شناسایی کند. هدف پروژه، توسعه نقشههای هوشمند اقیانوسی و حمایت از تحقیقات زیستمحیطی جهانی است. این دستاورد نشان میدهد هوش مصنوعی دیگر محدود به پردازش متن و تصویر نیست و اکنون وارد عرصههای علمی و فیزیکی شده است.
پژوهشگران چینی اخیراً از ابزاری نوآورانه رونمایی کردند که با تکیه بر هوش مصنوعی، توانایی اکتشاف در اعماق دریا را بهطور چشمگیری افزایش میدهد. این طرح نتیجهی همکاری چند مؤسسهی تحقیقاتی و دانشگاهی است و هدف آن پشتیبانی از پژوهشهای جهانی در زمینهی اقیانوسشناسی، حیات دریایی و مدیریت پایدار منابع طبیعی میباشد.
این ابزار با بهرهگیری از یادگیری عمیق و پردازش دادههای چندحسی، دادههایی را که از حسگرها، دوربینها و رادارهای زیرآبی دریافت میکند، در لحظه تحلیل میکند. در محیطهای عمیق که انسان نمیتواند حضور مستقیم داشته باشد، این فناوری نقش «چشم و مغز» پژوهشگران را ایفا میکند.
به کمک آن میتوان موجودات زنده را شناسایی کرد، ساختار بستر دریا را تحلیل نمود، نشت مواد شیمیایی را تشخیص داد و تغییرات دما یا جریانهای غیرعادی را پیشبینی کرد.
تیم توسعه از شبکههای عصبی تطبیقی (Adaptive Neural Networks) استفاده کرده است تا سیستم در شرایط سخت اعماق دریا نیز عملکرد خود را حفظ کند. این شبکهها در برابر نور کم، نویز بالا و فشار زیاد مقاوم هستند. دادهها از طریق زیردریاییهای خودران (AUV) گردآوری میشوند و سپس الگوریتمهای هوش مصنوعی آنها را طبقهبندی و تفسیر میکنند.
هدف اصلی پروژه، ساخت نقشههای هوشمند از بستر اقیانوس و شناسایی نواحی ناشناخته است. هنوز کمتر از ۲۰ درصد از کف اقیانوسها بهطور دقیق نقشهبرداری شده است و این فناوری میتواند آن شکاف را پر کند.
این نوآوری تنها یک پیشرفت فناورانه نیست، بلکه نشانهی تغییر رویکرد در علم است. هوش مصنوعی از فضای دیجیتال به عرصهی فیزیکی قدم گذاشته است. پیشتر، کاربرد آن بیشتر به متن، تصویر و گفتار محدود بود، اما اکنون به ابزاری برای کشف پدیدههای طبیعی تبدیل شده است.
چنین فناوریهایی میتوانند به حفاظت از اکوسیستمهای حساس دریایی، پیشبینی خطرات اقلیمی و بهبود سیاستهای مدیریتی اقیانوسها کمک کنند. همچنین در حوزههایی مانند انرژی دریایی، ماهیگیری پایدار و استخراج مواد معدنی کاربرد خواهند داشت.
برای پژوهشگران حوزهی رباتیک، بینایی ماشین یا تشخیص ژست، این پروژه نمونهای الهامبخش است. همانطور که این ابزار هوشمند دادههای محیطی را تفسیر میکند، میتوان از هوش مصنوعی برای درک دقیقتر حرکات انسان و تعامل با رباتها نیز استفاده کرد.
ادغام AI با دنیای واقعی، افقهای تازهای در پژوهشهای علمی میگشاید و نشان میدهد آیندهی علم در پیوند میان فناوری و طبیعت شکل خواهد گرفت.